Naar aanleiding van de workshop dierenfotografie in Aquazoo Leeuwarden merk ik dat er nog wat vragen komen over het aanschaffen van nieuwe camera’s of lenzen en daarom leek het mij goed om hier een blog aan te wijden. Een aantal mensen heb ik persoonlijk beantwoord via e-mail en dat zal ik uiteraard ook blijven doen voor de cursisten van mijn workshops. Ik hoop met deze blog vooral wat meer inzicht te geven in zaken waar je op moet letten bij het aanschaffen van een nieuwe camera of een nieuwe lens en welke lenzen geschikt zouden zijn voor het fotograferen van huisdieren en wilde dieren in dierentuinen of in de natuur. Laat ik beginnen met een korte uitleg wat er allemaal te krijgen is en ik zal proberen dit zo interessant en duidelijk mogelijk te houden - gericht op dierenfotografie - zodat zoveel mogelijk mensen er wat aan zullen hebben.
Foto gemaakt met de Nikon 70-200 f/2.8 VR FL ED (op 200mm)
Verschillende soorten camera’s uitgelegd
Er zijn veel verschillende soorten en merken camera’s en ik wil me dan ook vooral richten op de spiegelreflexcamera’s en systeemcamera’s van merken zoals Nikon, Canon en Sony. Hoewel ik geen ervaring heb met de laatste twee merken, komt het in de basis een beetje op hetzelfde neer waar je op moet letten. Ik ga technisch niet heel ver in op aspecten, om het overzichtelijk te houden. Mocht je daar wel meer over willen weten, ga het dan zeker googelen. Er is online heel veel informatie te vinden. Waar mogelijk zal ik een link delen naar een blog of uitleg van een camerawinkel of expert die verstand heeft van het onderwerp.
Spiegelreflexcamera’s zijn er in overvloed en op dit moment kun je ze indelen in twee belangrijke types: de crop-sensor en de full-frame sensor. Bij Nikon wordt dit aangegeven met DX (crop) en FX (full-frame), bij Canon heet dit EF-S (crop) en EF (full-frame) en bij Sony en andere merken gebruiken ze “full-frame” en “APS-C voor crop. Wil je hier meer over lezen? Lees dan deze duidelijke uitleg op de website van fotografieles.nl.
Inmiddels zijn er ook systeemcamera’s, wat inhoudt dat je geen spiegel meer in je camerabody hebt. Twee grote voordelen hiervan vind ik persoonlijk het gewicht - systeemcamera’s zijn een stuk lichter en kleiner - en dat je door de elektronische zoeker meteen ziet wat er gebeurt met je foto als je instellingen wijzigt. Wil je technisch meer weten over het verschil tussen spiegelreflexcamera’s en systeemcamera’s? Dan kan ik er wel weer een heel verhaal over schrijven maar dat is door anderen al veel beter gedaan. Lees bijvoorbeeld op de website van cameranu.nl meer over de verschillen tussen deze twee soorten camera’s.
TIP: Bij het kopen van een nieuwe camera is het handig om even te voelen of deze lekker in je handen ligt. Een spiegelreflexcamera is vaak groter en zwaarder dan een systeemcamera.
Foto gemaakt met de Nikon 70-200 f/2.8 VR FL ED (op 185mm)
Je camerabody en losse objectieven
Als je de bovenstaande links hebt aangeklikt weet je nu technisch wat het verschil is tussen crop en full-frame en tussen spiegelreflex- (DSLR) en systeemcamera’s. Nu weet je dus een beetje wat er allemaal te koop is en dat is dus ontzettend veel. Naast een body heb je veelal ook een objectief nodig om een foto te maken. Je hebt logischerwijs lenzen speciaal voor crop camera’s en speciaal voor full-frame-body’s. Daarnaast heb je te maken met een zogeheten “mount” op de body van je camera en deze is voor een DSLR-camera anders dan voor een systeemcamera. Bij Nikon heet dit voor DSLR een “f-mount” en voor een systeemcamera een “Z-mount”.
De lenzen gemaakt voor fullframe camera’s zijn veelal professionele lenzen. Dit glas is van de allerbeste kwaliteit. Ze maken haarscherpe beelden, ze zijn vaak lichtsterk - wat inhoudt dat het diafragma ver open kan - en de autofocus is ontzettend snel en nauwkeurig. Hoewel ik in mijn presentatie tijdens de workshop al wat uitleg geef over het diafragma en de scherpte-diepte die erbij hoort, heeft cameranu.nl hier ook een goed duidelijk stukje over geschreven die prettig wegleest.
Foto gemaakt met de Nikon 200-500mm f/5.6 VR ED (op 500mm)
Verschillende zoomlenzen
Terug naar de zoomlenzen zoals we graag gebruiken in dierentuinen, voor wildlife en in de natuur, maar ook voor bijvoorbeeld het fotograferen van huisdieren. Een zeer gewilde en haarscherpe professionele zoomlens is de welbekende 70-200mm f/2.8. Deze is er van vrijwel elk cameramerk wel te vinden en de reden dat deze lens best prijzig is, is omdat je over de gehele brandpuntsafstand een prachtige diafragma-opening hebt van f/2.8, wat zeer lichtsterk is.
Bij de standaard kit-zoomlenzen die een paar honderd euro kosten heb je bij de kortste brandpuntsafstand (18, 55 of 70mm) een redelijk diafragma van f/4.5 of f/5.6 en bij de langere brandpuntsafstand rond de 200mm een f/6.3 of hoger. Deze lenzen zijn daardoor kleiner, compacter en op zich prima om mee te beginnen, maar je zult wel vaak wat licht tekort komen. Ook de scherpte is niet zo goed als bij professionele lenzen en de snelheid van de autofocus is niet te vergelijken. De 70-200mm f/2.8 lens is zeer gewild onder honden- en paardenfotografen en je kunt er prachtige portretten maar ook toffe actiefoto’s mee maken.
Prijsklasse voor de 70-200 f/2.8 is tweedehands vanaf € 750,- tot € 2000,- en nieuw vanaf € 1500 - € 3000,-. De prijs hangt helemaal af van de staat en welk merk je kiest. De eerste en dus best wel wat oudere versies zijn er tweedehands al vanaf € 250,- maar daar zal de scherpte en autofocus niet te vergelijken zijn met de nieuwere versies. Je hebt deze lens van merken zoals Nikon, Canon, Sony, maar ook van Sigma en Tamron.
Om verder te gaan op zoomlenzen zijn er een paar zeer geschikt om te fotograferen in dierentuinen, waar je vaak met 200mm net wat tekort komt. Denk aan 100-400mm, 200-500mm of 150-600mm, dat is echt wel heel fijn om het dier flink dichterbij te halen voor een mooi portret of een close-up. Wederom kun je deze zoomlenzen van verschillende merken vinden. Nikon maakt ze voor Nikon, Canon voor Canon en Sony voor Sony. Maar merken als Sigma en Tamron maken deze lenzen dus ook voor Nikon, Canon en Sony camera’s. Als je kiest voor een Sigma of Tamron moet je goed kijken of de lens "contemporary for…” is en dat je daarnaast de juiste 'mount' hebt. Bij Nikon dus de f-mount voor spiegelreflexcamera’s en de Z-mount voor systeemcamera’s.
Foto gemaakt met de Nikon 70-200 f/2.8 VR FL ED (op 200mm)
Professionele zoomlenzen van verschillende merken
Er zijn een aantal hele mooie flinke zoomlenzen van verschillende merken. Hieronder een kort overzicht met een paar voorbeelden:
- Nikon heeft de 200-500 mm f/5.6 voor Nikon
- Canon heeft de 100-500mm en de 200-400mm voor Canon
- Sony heeft de 100-400mm en 200-600mm voor Sony
En dan hebben de merken Sigma en Tamron een paar versies gemaakt voor zowel Nikon, Canon als Sony bijvoorbeeld. Denk aan de Sigma 150-600mm of de Tamron 150-500mm die er zijn voor alledrie de camera merken. Veelal zijn deze iets goedkoper, maar daarom zeker niet slechter. Ik hoor veel goede verhalen over de nieuwste Sigma 150-600mm sportlens! Ook kun je er een aantal reviews en vergelijkingen over vinden op internet en natuurlijk tests op YouTube.
Wanneer je een dergelijke zoomlens koopt, ongeacht het merk, dan is het belangrijk dat je even op de volgende zaken let:
Controleer bij de Sigma of Tamron de versie waar de lens voor gemaakt is. Meestal vind je dat achter de naam, zoals bijvoorbeeld dit: "SIGMA 150-600MM F/5-6.3 DG OS HSM CONTEMPORARY CANON" of "...CONTEMPORARY NIKON". De lens moet geschikt zijn voor jouw type camera en daarnaast natuurlijk ook nog voor de juiste mount.
Wanneer je een wat oudere camera hebt, kan het zijn dat er geen scherpstelmotor in de body zit. Gelukkig hebben de (semi)professionele zoomlenzen dat tegenwoordig in de lens zitten en kan je er dus alsnog mee uit de voeten. Check dit wel altijd even goed bij twijfel.
Zoek naar een niet al te oude versie waarbij er al wel sprake is van beeldstabilisatie. Nikon geeft dit aan met de letters VR (Vibration Reduction), Canon geeft dit aan met de letters IS (Image Stabilisor), Sigma geeft dit aan met de letters OS (Optical Stabilization) en Tamron geeft dit aan met de letters VC (Vibration Compensation).
Wanneer je tweedehands spullen koopt, is het het veiligst om dat bij een winkel te doen. Je kunt hier ook online bestellen met recht op retournering; je kunt de lens dan goed bekijken en testen thuis zodat je zeker weet dat het product in orde is. Bij twijfel kun je een probleem dan altijd even overleggen met de klantenservice van de winkel. Meestal krijg je daarnaast nog netjes 6 - 12 maanden garantie op het tweedehands product.
Natuurlijk kun je via de inmiddels bekende "Vraag & Aanbod" groepen en Marketplace op facebook of het gewone marktplaats ook wel hele goede spullen vinden maar dan is het wel belangrijk dat je goed weet wat je exact zoekt. Niet altijd alle belangrijke informatie wordt genoemd in een verkoopadvertentie. Daarnaast moet je de spullen ook goed kunnen testen en als beginnend (hobby)fotograaf kan dat nog lastig zijn. Neem in zulke gevallen eventueel iemand mee die er verstand van heeft.
Wanneer je iets nieuw of als occasion in een winkel koopt zul je zien dat er verschillende opties zijn. Bij twijfel zou ik adviseren om even naar een winkel te gaan met je camera en te vragen of ze willen meedenken. Als er verschillende lenzen op voorraad zijn, mag je ze vaak ook even ter plekke proberen. Bel hier van te voren even over met een winkel om te checken of ze de producten op voorraad hebben.
Foto gemaakt met de Nikon 200-500mm f/5.6 VR ED (op 500mm)
Nog een paar punten waar je rekening mee moet houden bij het kopen van een tweedehands of nieuwe lens:
Bij het kiezen van een bepaalde brandpuntsafstand moet je rekening houden met je type camera. Bij een crop camera gaat de brandpuntsafstand ongeveer x1,5. Dat betekent bijvoorbeeld bij Nikon (x1,4) dat een 500mm dus optisch 700mm wordt en de Sigma lens voor Nikon van 600mm wordt 840mm. Dit kan voor- en nadelen hebben; je krijgt een groter zoombereik, maar ook een nog grotere uitvergroting van je handbewegingen. Daarnaast kan het gewoon onprettig zijn, want bij een dierentuin kun je soms best wel dichtbij de dieren komen. Meer en groter is gewoon niet altijd beter. Je moet vooral goed kijken naar wat je het meeste gebruikt en nodig hebt voor de manier van fotograferen waar je het meeste plezier aan beleeft.
Bij het kiezen van een (zoom)lens moet je het gewicht niet onderschatten. Deze ultra zoomlenzen zijn behoorlijk zwaar, denk gauw aan rond de 2 - 2,5 kg. Met je body erop kom je toch al vlot aan een gewicht waar je behoorlijk aan moet wennen, zeker wanneer je uit de hand wilt gaan schieten. In een vogelhut kun je een statief gebruiken, maar in de dierenruin is dat niet altijd even handig.
Waneer je een zoomlens koopt van rond de 2 kilo moet je erop letten dat dit gewicht dus aan de mount van je body zit gekoppeld. Het is niet wenselijk - voor jezelf maar ook voor de mount van je camera - om deze aan een gewone nekband te hangen. Je krijgt pijn in je nek en daarnaast is het heel slecht voor de mount van je camera als de nekband aan de body bevestigd is en daar dus de lens aan ‘bungelt’. Koop een goede band voor over je schouder, een harnas of wat je maar fijn vindt. Zorg dat deze van degelijke kwaliteit is zoals de varianten van het merk Peak Design bijvoorbeeld, die je verbindt aan de ene kant met de body en aan de andere kant met de statiefgondel van je lens. Je kunt ook zonder schouderband fotograferen en de camera gewoon vasthouden, dit doe ik ook weleens, maar als er iets valt in een tijgerverblijf ben je het waarschijnlijk kwijt of de schade is niet te overzien.
Bij zowel dure als goedkope lenzen adviseer ik om de zonnekap altijd erop te zetten. Dit heeft geen (negatieve) invloed op je foto’s, het licht wat binnenkomt verandert vrijwel niet, het voorkomt soms zelfs onwenselijke 'lensflares'. Als je je set laat vallen en hij valt op het lensglas zit er nog een kap tussen en is de kans groter dat je glas beschermd is. Wil je extra veiligheid? Schroef een UV-filter op de lens die vrijwel 100% licht doorlaat van een merk als Mentter (type EX-PRO) of laat je informeren over een goed merk in een winkel.
Deze filters zijn niet goedkoop, maar als je zo’n filter wilt op een dure lens dan is het zijn geld wel waard want de protectie-filters van Mentter bijvoorbeeld laten +/- 99,7% licht door. De goedkopere merken kunnen behoorlijk wat licht tegenhouden en dat is zonde. Je betaalt dan een vermogen voor het allerbeste glas in je lens en gaat er vervolgens een goedkoop glaasje voorschroeven. Bij het aanschaffen van een dure lichtsterke lens wil je toch niet dat licht weer beperken met een goedkoop UV- of protectiefilter.
Foto gemaakt met de Nikon 200-500mm f/5.6 VR ED (op 410mm)
Prime lenzen; haarscherp maar zonder zoom
Tot zover wat algemene informatie over het aanschaffen van een mooi zoomobjectief. Wanneer je portretten gaat schieten thuis van je huisdieren kan een prime lens ook heel interessant zijn. Je hebt ze in enorm uiteenlopende prijsklassen en er is heel veel over te vertellen. Om je een goed beeld te geven benoem ik even een paar prime lenzen die geschikt zijn voor het maken van (huisdieren)portretten. Omdat deze lenzen van ontzettend goede kwaliteit zijn - maar met dus een vaste brandpuntsafstand - zijn de nieuwere versies echt haarscherp en zeer lichtsterk. Hieronder een paar voorbeelden van interessante prime lenzen in verschillende prijsklassen:
- 50mm f/1.8 (€ 90 t/m €250)
- 85mm f/1.8 (€ 400 tot €600)
- 105mm f/1.4 (€1.500)
- 135mm f/1.8 (€1.200 - €1.900)
Je kunt zulke prime lenzen vinden van verschillende merken en hierbij geldt ook weer; Nikon maakt ze voor Nikon, Canon voor Canon, maar Sigma heeft een geweldige lijn prime lenzen gemaakt voor zowel Nikon, Canon als Sony. Dit zijn de Sigma Art lenzen. Bij 105mm en 135mm is het glas natuurlijk een stuk groter en duurder en je zult hier ook een bizar mooi beeld krijgen omdat je hier weer het voordeel hebt van compressie door de langere brandpuntsafstand. Maar je ziet; ze vallen ook in een hele andere prijsklasse en je kunt dus bij prime lenzen niet zoomen. Je zult je benen dus meer moeten gebruiken.
Een prime lens zonder zoom wil niet zeggen dat ze niet geschikt zijn voor dieren in de natuur en in dierentuinen. Je hebt bijvoorbeeld geweldige prime lenzen met een flinke brandpuntsafstand die ook nog lichtsterk zijn. Deze zijn veelal bijna onbetaalbaar maar erg gewild onder wildlife fotografen. Hier een paar voorbeelden: 300mm f/2.8 - 400mm f/2.8 - 500mm f/4 - 600mm f/4 - 800mm f 6.3 - 1200mm f/8.
Je ziet, je kunt het zo gek niet bedenken of het is er en hier praat je over lenzen van duizenden euro’s en soms wel tot € 15.000,- of € 25.000,-. Af en toe zitten er ook objectieven tussen waarbij je wel kunt zoomen, zoals bijvoorbeeld de Nikon 200-400mm f/4 (ongeveer €3000,-) of Nikon 200-400mm f/2.8 zelfs (€ 15.000,- op dit moment).
Foto gemaakt met de Nikon 200-500mm f/5.6 VR ED (op 500mm)
Geschikte objectieven voor het fotograferen in de natuur en in dierentuinen
Kortom, er is ontzettend veel te krijgen en ik kan me voorstellen dat - zeker wanneer je net begint met (dieren)fotografie - je door de bomen het bos niet meer ziet. Daarom heb ik een paar simpele tips qua betaalbare objectieven waar je in zou kunnen investeren op dit moment. Daarbij zeg ik altijd duidelijk; kijk of je een keer naar een winkel kunt die een aantal geschikte objectieven op voorraad heeft zodat je ze een keer kunt testen.
Zodra je dus een beetje budget hebt, adviseer ik om je geld eerst te besteden een aan professionele zoomlens en later wanneer nodig aan een nieuwe camera. De resultaten worden al gauw een stuk beter met een (semi)professionele zoomlens, ook al heb je een wat oudere camera of nog een beginners crop camera.
Hier een paar geschikte objectieven als je een beetje budget hebt opgespaard:
- Sigma heeft een zeer geschikte 100-400mm fullframe lens met beeldstabilisatie, contemporary voor bijna elk merk camera (Nikon, Canon, Sony). Deze is rond de € 750 tot €850 nieuwprijs. Op dit moment is er een cashback gaande bij verschillende (online) winkel van € 100, volgens mij.
- Nikon en Canon hebben een paar fijne zoomlenzen zoals de Nikon 200-500mm f/5.6 en de Canon 100-400mm f/4.5 - f/5.6 welke nieuw € 1.500 tot € 2.000 en tweedehands rond de € 1.100 kosten.
- Sigma heeft een zoomlens, de Sigma 150-600 mm f/5.6 - f/6.3 en een “oudere versie” met al wel beeldstabilisatie (tweedehands te vinden rond de €1.000,-) en de allernieuwste versie (genaamd SPORTS) contemporary voor Nikon, Canon en Sony welke nieuw nu zo rond de €1.500,- tot €1.800,- kost ongeveer.
Ook kun je via Kamera Express (Budgetcam) een aantal objectieven een dag of weekend huren. Dit is absoluut interessant om eens te doen, want zo ervaar je een bepaalde lens een keer in het echt. Dit is geen geld weggooien, dit is ervaring opdoen en dit kan je heel goed helpen bij het kiezen van een volgende lens die wellicht toch financieel een beste investering zal zijn. Wat is nou € 50 of € 100 om een lens te huren waarna jij precies weet wat je juist wel en niet wilt? Zodat je vervolgens je budget goed kunt besteden aan de juiste lens waar je jaren plezier van gaat hebben.
TIP: bij het aanschaffen van een objectief zou je deze ook eerst even kunnen huren voor een dag om te bepalen of het voldoet aan jouw verwachtingen. Proberen in een winkel kan ook, maar dan moet het vaak ter plekke en kun je niet helemaal je gang gaan op een geschikte locatie.
Wil je liever niet huren? Veel camerawinkels hebben gewoon een hele prettige policy waarbij je iets even mag proberen in de winkel of iets mag bestellen thuis en rustig kunt testen. Dit geldt meestal voor zowel tweedehands als nieuwe producten maar overleg dit altijd even telefonisch met de winkel. Ik heb hier ontzettend goede ervaringen mee met een partij als Cameraland in Alkmaar. Ik twijfelde heel erg tussen een tweedehands groothoeklens van Nikon en een nieuwe groothoek van het merk Tokina. Ze hebben mij beide objectieven opgestuurd en mij dit laten testen. Ik kon dan de gewenste lens houden en vervolgens betalen en de lens die ik niet wilde netjes ingepakt weer terug sturen.
Foto gemaakt met de Nikon 70-200 f/2.8 VR FL ED (op 200mm)
Goedkopere zoomlenzen voor de crop camera’s
Wanneer je niet zoveel budget hebt, kun je kiezen voor een starters kitlens. Dit zijn niet-professionele zoomlenzen veelal geschikt voor crop camera’s. De brandpuntsafstand waar je veel plezier van zult hebben in dierentuinen en de natuur zijn bijvoorbeeld als volgt bij kit-lenzen:
- De Nikon 55-200mm f/4.0 - f/5.6 en de Nikon 70-300mm f/4.0 - f/5.6.
- De Nikon 18-200mm f/3.5 - f/5.6. Deze heeft een iets groter bereik en is daardoor iets duurder, maar nog steeds te vinden voor ruim onder de duizend euro, zeker tweedehands.
- Tot slot de Nikon 28-300mm f/3.5 - f/5.6 welke beschikbaar is voor rond de €500,- en tweedehands voor een stuk minder.
Dit zijn een aantal prima voorbeelden van Nikon die heel betaalbaar zijn en waar je je goed mee kunt redden als beginner. Hier zijn vergelijkbare variaties op van verschillende merken zoals Canon, Sigma en Tamron en ze kosten meestal maar een paar honderd euro.
Uiteindelijk kom je op 200mm en 300mm vaak wel wat tekort qua zoom, maar je kunt hier heel goed mee beginnen. Als je ze op de kop kunt tikken voor maximaal een paar honderd euro is dat prima, maar zodra je portemonnee het toelaat, zou ik een stapje omhoog gaan. Het voordeel is dat je met een crop camera prima al full-frame lenzen kunt gebruiken. Andersom (crop lenzen op een full-frame camera) zou ik altijd afraden en is niet geschikt. Je krijgt dan een lelijke donkere rand om je foto’s of zelfs een zwart gedeelte.
Onder de €500,- zul je voor een lichtsterke 70-200mm lens enkel de wat oudere versie vinden, welke ook helemaal prima zijn om mee te beginnen. Heb je wat meer zoom nodig dan kun je kijken naar de eerder genoemde ultrazoomlenzen vanaf 200mm, deze versies zijn tweedehands rond de €1.000,- en nieuw voor €1.500,- en iets erboven. Om er tussen in te zitten vind ik de Sigma 100-400mm full-frame lens dus echt een goede keuze, welke nu nieuw maar €750,- kost. Verder heb je de lichtsterke 70-200mm f/2.8 tweedehands al vanaf € 250,- bij bijvoorbeeld Camera-Tweedehands.nl, zij het een oudere versie.
Een nieuwe of andere camera aanschaffen
Volgens mij heb ik zo wat fijne adviezen kunnen geven over prime en zoom lenzen van verschillende merken en in verschillende prijsklassen. Daarnaast kan het zo zijn dat je camera toe is aan vervanging. Bij het aanschaffen van een nieuwe camera hou dan zeker rekening met het volgende:
- Als je nu een crop camera hebt en crop lenzen dan zul je bij het overstappen naar een full-frame (spiegelreflex)camera rekening moeten houden met het feit dat je je crop lenzen moet vervangen voor (professionele) full-frame lenzen.
- Als je nu een crop camera hebt en je koopt professionele full-frame lenzen dan kun je bij het kopen van een nieuwe full-frame camera in de toekomst nog een tijd vooruit. Fullframe lenzen passen immers op zowel crop- als full-frame camera’s bij Nikon en Canon.
- Omdat veel mensen nu overstappen op systeemcamera’s zijn er heel veel spiegelreflexcamera’s en mooie bijpassende lenzen tweedehands te koop. Men moet immers “van hun oude spul af” wat nog helemaal niet zo oud is en nog veelal in zeer goede staat is.
- Als je overstapt naar een systeemcamera hou er dan rekening mee dat je voor de lenzen die je al in je bezit hebt een adapter nodig hebt (bij Nikon bijvoorbeeld een FTZ adapter van € 100,- tot € 290,- afhankelijk van de versie). Wil je passende lenzen kopen voor de mount van je systeemcamera dan zijn deze veelal erg duur op het moment, want het is nou eenmaal het nieuwste van het nieuwste.
Foto gemaakt met de Nikon 200-500mm f/5.6 VR ED (op 500mm)
Met dit verhaal hoop ik dat ik wat tekst en uitleg heb kunnen geven waarmee je zelfstandig op zoek kunt naar nieuwe cameraspullen en waarbij je goed kunt bepalen wat je echt nodig hebt en wat de mogelijkheden zijn. Hopelijk kun je na het lezen van deze blog iets beter bepalen waar je je geld wel of juist (nog) niet in wilt investeren en wat er in grote lijnen te vinden is in verschillende prijsklassen. Je kunt je euro maar één keer uitgeven en met een beetje een blik op de toekomst weet ik zeker dat je langer plezier hebt van de investering die je straks gaat doen!
Mocht je deze blog gelezen hebben en ben je nieuwsgierig geworden naar de workshops en masterclasses dierenfotografie die ik geef? Lees meer hierover op deze website en bekijk de nieuwe data voor de komende workshops die gepland zijn. De eerstvolgende workshops dierenfotografie in Aquazoo Leeuwarden is gepland op zaterdag 13 mei en vrijdag 2 juni 2023. Heb je vragen of wil je je opgeven voor een toekomstige workshop? Stuur dan een e-mail naar info@pixiefoto.nl.